Mars Kraterlerinde Buz Birikintileri: Gezegenin Tarihini Kayıt Altına Alıyor

Avrupa Uzay Ajansı'nın Mars Express misyonu, Mars'ın kuzey kutbu yakınlarındaki buz dolu Korolev kraterinin görüntüsünü yakaladı. Mars yüzeyinde, gezegenin daha sıcak ve nemli olduğu bir geçmişe dair birçok özellik bulunuyor; bu özellikler arasında nehir kanalları, delta fanları, tortul birikintiler ve kil minerleri açısından zengin alçak bölgeler yer alıyor. Son elli yılda bu özelliklerin keşfi ve incelenmesi, bilim insanları için bazı önemli soruları gündeme getirdi. Bu sorulardan biri, Mars'ta ne kadar suyun var olduğu ve gezegenin neden bu kadar soğuk ve kurak bir dünyaya dönüştüğüdür. Günümüzde yüzeydeki su, yalnızca buz ve permafrost biçiminde bulunmaktadır.

Japon araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından yapılan yeni araştırmalara göre, bu sorunun yanıtı, su buz birikintileri içeren Mars kraterlerinin derinliklerinde yatıyor olabilir. Dünya'daki buzulların iklim döngülerini kaydetmesi gibi, bu kraterler de gezegenin geçmişine dair bir kayıt niteliği taşıyan buz katmanlarına sahiptir. Araştırma, Geology dergisinde yayımlanan bir makalede yer aldı ve Mars'ın yüz milyonlarca yıl boyunca birden fazla buzul çağı geçirdiğini ortaya koydu. Ancak, buzul miktarının sürekli azaldığı ve bu durumun Mars'ın zamanla su kaybettiğini gösterdiği belirtildi.

Araştırma, Okayama Üniversitesi'nde Planetary Materials Enstitüsü'nde doçent olan Trishit Ruj liderliğinde gerçekleştirildi. Ruj, Kochi Temel Numune Araştırma Enstitüsü, Uluslararası Gezegen Bilimleri Araştırma Okulu, Kochi Üniversitesi, Brown Üniversitesi, Tokyo Üniversitesi ve JAXA Uzay ve Astronot Bilimleri Enstitüsü'nden (ISAS) araştırmacılarla birlikte çalıştı.

Dr. Ruj, Okayama Üniversitesi'nde yaptığı basın açıklamasında şunları söyledi: "Mars, tekrar eden buzul çağları geçirdi, ancak kraterlerdeki buz miktarı zamanla sürekli azaldı. Bu buzlu ‘zaman kapsülleri’, Mars'ın su kaybını nasıl yaşadığını gösteriyor ve gelecekteki kaşiflerin gizli buz kaynaklarına ulaşabileceği yerleri işaret ediyor."

Mars'ın iklimindeki bu değişimler, gezegenin eksen eğikliğindeki değişikliklerden kaynaklanıyordu. Mars'ın eksen eğikliği, zamanla dramatik değişiklikler gösterebilir, bu da buzul dönemleri ve erimelerin tetikleyicisi olur. Araştırmanın sonuçları, Mars'ın Amazon Dönemi boyunca yavaş yavaş kuruduğunu gösteriyor.

Ekip, gelecekteki mürettebatlı misyonlar için rehberlik edebilecek bu araştırmanın, yerel kaynaklardan su buzu temin edilmesine yönelik önemine de dikkat çekti. Mars ile Dünya arasındaki mesafe ve uzay araçlarının bir yönlü geçişinin altı ila dokuz ay sürmesi göz önüne alındığında, yerinde kaynak kullanımı (ISRU) kesinlikle gerekli olacaktır. Ayrıca, bu çalışma, iklim değişikliğinin buzullar ve buzul bölgeleri üzerindeki etkileriyle ilgili olarak Dünya'da da uygulama alanı bulabilir.

Dr. Hasegawa, "Mars, uzun zaman dilimlerinde buzun nasıl davrandığını anlamak için doğal bir laboratuvar görevi görüyor," dedi. "Buradan elde ettiğimiz bilgiler, Dünya'daki iklim süreçlerini anlamamıza yardımcı olabilir."